Paragraaf 2: Duurzaamheid

Spoor warmte

Uit de routekaart Groningen CO ₂ -neutraal 2035 volgt dat 54 procent van de totale energievraag van onze gemeente bestaat uit warmte. Er zijn goede duurzame technische alternatieven voor het huidige op aardgas gebaseerde warmtesysteem. Ook kan de vraag sterk worden verminderd door aanbrengen van (extra) isolatie en het nemen van efficiëntiemaatregelen. De warmtevoorziening zal in de toekomst per wijk verschillen.

Voortgang lopende jaar en relevante ontwikkelingen

Warmte
In het ‘Warmtetransitieplan Uitvoering warmtetransitie 2022-2030’ staat dat we een tweesporen aanpak volgen: in het noordwesten van de stad leggen we een warmtenet aan terwijl we bij het tweede spoor alle bewoners en ondernemers van onze gemeente ondersteunen via een energieloket. In het eerste spoor werken we in het noordwesten van de stad, volgens onze Transitievisie Warmte, aan de aanleg van een omvangrijk warmtenet. Dit gedeelte van de stad zal dan in 2030 aardgasvrij zijn. We doen dit onder de noemer Noordwest Aardgasvrij in 2030 (NWA30). In het tweede spoor zorgen we voor ondersteuning op maat voor al onze inwoners en ondernemers. Zij krijgen via Het Energieloket of het loket Groningen werkt Slim, advies voor het isoleren van hun woning of bedrijfspand en hoe zij energie kunnen besparen. Tegelijkertijd begeleiden we hen in de transitie naar een hybride (groen gas en elektrisch) of volledig elektrische (all-electric) warmteoplossing.

Wat betreft warmtebronnen voor de nabije toekomst (na 2025) wordt een restwarmtesysteem vanuit Hoogkerk (onder andere Cosun Beet) inclusief opslag, nieuwe warmtecentrale en distributiesysteem onderzocht. Naast ‘techniek’ gaat het vooral om de financiële haalbaarheid duidelijk te krijgen. Het gaat hierbij om aanvullende warmte voor verdere groei van het warmtenet Noordwest van 11.000 woningequivalenten (weq) (huidige opdracht WarmteStad) naar 23.000 weq in 2030. De samenwerking met verschillende partijen rondom onderzoek naar haalbaarheid toekomstig (rest)warmtetransportnet uit de Eemshaven of Delfzijl wordt voortgezet. In de tussentijd wordt er bij nieuwbouw steeds meer gebruik gemaakt van eigen warmte koude systemen (wko) en liggen er plannen voor collectieve wko systemen op verschillende woningbouwlocaties (bijvoorbeeld Stadshavens).  

WarmteStad WKO’s en Warmtenet NoordWest
In 2023 breidt WarmteStad het warmtenet verder uit in Selwerd en met de aanleg van een doorsteek (onder het Reitdiep door) wordt ook gestart met aansluiten van flats in Vinkhuizen. Het aansluiten van particuliere woningen op het warmtenet in De Larix is gestart in mei 2022. Ook het aansluiten van Selwerd West is opgestart. Samen met Buurtwarmte (Grunneger Power) worden bewoners en VVE’s actief geïnformeerd over het op termijn kunnen aansluiten.  

WarmteStad heeft haar nieuwe warmtecentrale op Zernike Campus in gebruik. Naast restwarmte uit de nabijgelegen datacentra zal ook zonthermische warmte als bron gebruikt gaan worden. Deze centrale is bedoeld om in de nabije toekomst minimaal 15.000 weq aan hernieuwbare warmte te leveren. Een deel van deze warmte zal door coöperatie Buurtwarmte geleverd gaan worden aan particuliere woningbezitters in Noordwest. Samen met onze woningcorporaties worden ook plannen gemaakt om zogenaamd gespikkeld bezit aan te sluiten op het warmtenet.

Toekomstige meerjarenprogramma en propositie WarmteStad
De komende 5 jaren zal WarmteStad zich in de eerste plaats richten op het verder afronden van de bestaande WKO-projecten en de huidige scope van Warmtenet Noordwest.  De ambitie van de gemeente op het gebied van collectieve WKO en warmtenetten sluit goed aan bij de noodzaak tot verdere groei van het aantal projecten en klanten van WarmteStad. Door de groei van het aantal projecten en klanten kan de organisatie verder professionaliseren en kostenefficiënter werken. Nieuwe projecten die in de komende 5 jaar in beeld als uitbreiding starten op het reeds bestaande programma zijn:

Bovenstaande projecten kenmerken zich door voldoende schaalgrootte, gunstige financieringsperspectieven en aanvang die binnen de komende 5 jaren ligt. Zodra de verkenning is afgerond gaan we de uitkomsten aan uw raad voorleggen.

De energietransitie is in een stroomversnelling beland. Op Europees niveau worden passende financieringsregelingen ontwikkeld (Just Transition Mechanism/Just Transition Fund), landelijk en provinciaal ondersteunt de overheid met subsidies (Nationaal Groeifonds). We hebben een aanvraag ingediend bij het Nationaal Groeifonds met het consortium NieuweWarmteNu! en een aanvraag ingediend bij het Just Transition Mechanism. Op landelijk niveau werkt de gemeente samen. Zo wordt vanuit Groningen invloed uitgeoefend op de in beweging zijnde wetgeving en financiële stimuleringsinstrumenten. Nieuwe wetgeving tendeert nu naar een grote en sterke rol voor publieke partijen in de ontwikkeling van de warmtenetten met ruimte voor samenwerking met commerciële partijen. Daarnaast zal de gemeente in de komende jaren het recht verkrijgen om aardgasinfrastructuur verplicht te verwijderen. Met passende financieringsarrangementen (JTM en NGF) voor warmtebedrijven en haar eindgebruikers kan zo vaart worden gemaakt met de energietransitie.

Wijkenergieaanpak

Op verschillende plekken in Noordwest gaan we grondgebonden woningen aansluiten op het warmtenet onder de noemer Buurtwarmte. Dankzij de rijksbijdrage uit het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) hebben we een aanpak opgezet voor dit type woningen. Na De Larix zijn we gestart in Selwerd-Zuid en daar worden in 2023 de eerste woningen op het warmtenet aangesloten. In Selwerd-West is het participatietraject opgestart en wordt het netontwerp verder uitgewerkt. Ook in Paddepoel gaan we voorbereidingen treffen om ook hier buurtwarmte-projecten op te starten. In de rest van de gemeente benutten we kansen waar ze zich voordoen. Met name in wijkvernieuwingswijken richten we ons met bewoners om de woningvoorraad te verduurzamen. In de rest van de gemeente blijft het aantal bewonersinitiatieven ook snel groeien. Hen blijven we faciliteren om duurzame projecten van de grond te krijgen.

Resultaten en activiteiten