Financiën

Toelichting op de lasten van 78,9 miljoen euro en baten van 36,3 miljoen euro (bestaand beleid 2023)
Onderhoud en beheer
Binnen het beleidsveld Onderhoud en beheer openbare ruimte onderscheiden we diverse onderhoud- en beheerbudgetten:

• Groen- en speelvoorzieningen, beheer en onderhoud van groen en speelvoorzieningen in de openbare ruimte (19,3 miljoen euro);
• Onderhoud van wegen in de openbare ruimte (11,7 miljoen euro);
• Schoonhouden van de openbare ruimte, waaronder ook onder meer gladheidsbestrijding, dierplaagbeheersing *) en fietsenbeheer (6,5 miljoen euro);
• Verkeersvoorzieningen, onderhoud van verlichting en verkeersvoorzieningen zoals bebording en markeringen (4,2 miljoen euro);
• Kunstwerken en water, onderhoud en beheer van civiele kunstwerken in de openbare ruimte, het betreft onder meer bruggen, kademuren en torens (3,8 miljoen euro);
• Beheren en participatie, onder meer programmering van onderhoudsprogramma’s, beheerbeleid, beheer van data en stadsdeelbeheer (1,3 miljoen euro);
• Onderhoud van begraafplaatsen, zoals parkonderhoud Selwerderhof en het onderhoud en beheer van inactieve begraafplaatsen (1,6 miljoen euro).

In zijn totaliteit gaat het hier om een begroot lastentotaal van circa 48,4 miljoen euro. Diverse baten in relatie tot deze onderhoudsbudgetten bedragen 1,6 miljoen euro.

*) Elk dier, onafhankelijk van menselijke waardering, heeft een eigen ‘intrinsieke waarde’. Een dier als individu is geen plaagdier. Het grote aantal van een bepaalde diersoort kan maken dat er sprake is van een dierplaag. En dan kan het noodzakelijk zijn iets aan deze plaag te doen in de vorm van beheersing.  Wij kiezen er daarom voor niet langer te spreken over plaagdierbeheersing maar in plaats daarvan de term dierplaagbeheersing te introduceren.

Rioolheffing
Voor het beheer van riolering en water bedragen de begrote lasten binnen dit beleidsveld in totaal 18,5 miljoen euro, waarvan ruim 0,8 miljoen euro perceptiekosten.
Tegenover deze lasten staan 19,7 miljoen euro opbrengsten uit opgelegde aanslagen rioolheffing. Het verschil tussen baten en lasten laat zich verklaren doordat de bijbehorende overheadkosten centraal binnen het beleidsveld 4.4.1 Overhead worden begroot. Doorberekening van deze overheadkosten resulteert in een 100 procent kostendekkendheid. Zie hiervoor ook de paragraaf 8: Lokale heffingen.
Voor de rioolheffing bepalen we de BTW op basis van het zgn. kasstelsel. Hierbij is het begrote BTW-bedrag gelijk aan de daadwerkelijk betaalde BTW over de jaarlijkse uitgaven en investeringen. Om te zorgen voor een redelijk stabiel tarief nemen we voor de investeringen in de op deze manier berekende rioolheffing de gemiddelde BTW op van de geraamde investeringen van de komende 4 jaar. In deze begroting hebben we hiervoor bijna 1,9 miljoen euro opgenomen.

Leges begrafenisrechten
Ook zijn binnen dit beleidsveld de lasten en baten bij leges begrafenisrechten opgenomen. Het faciliteren van de mogelijkheid om te begraven is een wettelijke verplichting voor de gemeente. De hiermee gepaarde lasten bedragen 1,4 miljoen euro, waarvan 0,3 miljoen euro perceptiekosten.
Tegenover deze lasten staan 1,8 miljoen euro legesopbrengsten begrafenisrechten. Ook hier leidt doorberekening van de overheadkosten tot 100 procent kostendekkendheid. Zie ook de paragraaf 8: Lokale heffingen.

Leges instemmingsbesluit telecommunicatieverordening graafwerkzaamheden
Het betreft hier de instemmingsbesluiten voor onder andere de aanleg van (glasvezel-)kabels en leidingen. De begrote lasten hierbij bedragen 0,4 miljoen euro. Hiertegenover staan 0,6 miljoen euro begrote legesopbrengsten. Ook hier leidt doorberekening van de overheadkosten tot 100 procent kostendekkendheid. Zie ook de paragraaf 8: Lokale heffingen.

Zakelijke dienstverlening
Binnen dit beleidsveld begroten we ook de lasten en baten van producten die vallen onder de zakelijke dienstverlening van Stadsbeheer. De wet markt en overheid stelt dat overheden een product of dienst niet onder de kostprijs aan mogen bieden. Daarom moeten commerciële producten minimaal 100% kostendekkend zijn. Het gaat hier om de inzameling van bedrijfsafval en klein gevaarlijk afval, straatreiniging en de zakelijke werkplaats Stadsbeheer. Hieronder worden deze kort toegelicht:

Inzameling bedrijfsafval
We leveren onder andere aan bedrijven en instellingen diensten op het gebied van inzameling en verwerking van bedrijfsmatig vrijkomende afvalstromen. Ook faciliteren we omliggende gemeenten bij de inzameling van huishoudelijk afval.
Binnen dit deelprogramma bedragen de begrote lasten voor dit product 7,5 miljoen euro. De bijbehorende overheadkosten worden centraal binnen het beleidsveld 4.4.1 Overhead begroot.
Tegenover deze lasten staan 9,3 miljoen euro begrote opbrengsten. Voor een volledig overzicht van de kostendekkendheid van dit product (totale lasten en baten) verwijzen wij naar paragraaf 8: Lokale heffingen.

Klein Gevaarlijk Afval
Dit betreft de inzameling van afval waarin chemische stoffen zitten, die schadelijk kunnen zijn voor het milieu en de gezondheid van mens en dier. Voor dit product bedragen de begrote lasten voor 1,1 miljoen euro. De bijbehorende overheadkosten worden centraal binnen het beleidsveld 4.4.1 Overhead begroot.
Tegenover deze lasten staan 1,2 miljoen euro begrote opbrengsten. Voor een volledig overzicht van de kostendekkendheid van dit product (totale lasten en baten) verwijzen wij naar paragraaf 8: Lokale heffingen.

Straatreiniging
Dit betreft de reiniging van verharding op private terreinen. Binnen dit beleidsveld bedragen de begrote lasten voor dit product 0,6 miljoen euro. De bijbehorende overheadkosten worden centraal binnen het beleidsveld 4.4.1 Overhead begroot. Tegenover deze lasten staan 0,7 miljoen euro begrote opbrengsten uit privaatrechtelijke heffingen. Voor een volledig overzicht van de kostendekkendheid van dit product (totale lasten en baten) verwijzen wij naar paragraaf 8: Lokale heffingen.

Zakelijke werkplaats Stadsbeheer
Dit betreft:

• het onderhoud reparaties derden, we doen het onderhoud en reparaties van voertuigen in bezit van derden;
• de verkoop van brandstoffen, in- en verkoop van diverse soorten brandstoffen aan bedrijven en particulieren;
• het leasen van voertuigen aan derden.

Binnen dit beleidsveld bedragen de begrote lasten voor dit product 1,1 miljoen euro. De bijbehorende overheadkosten worden centraal binnen het beleidsveld 4.4.1 Overhead begroot. Tegenover deze lasten staan 1,1 miljoen euro begrote opbrengsten uit privaatrechtelijke heffingen. Voor een volledig overzicht van de kostendekkendheid van dit product (totale lasten en baten) verwijzen wij naar paragraaf 8: Lokale heffingen.

Overige
Tot slot hebben we aan de lastenzijde middelen begroot voor het beheer van geo-informatie (1,1 miljoen euro). Dit betreft met name personele inzet en lasten van ICT-applicaties. Voor het dierenwelzijn is hier 0,3 miljoen euro begroot.

Toelichting op de intensiveringen en dekkingsbronnen jaarschijf 2023
Intensiveringen
De intensiveringen bedragen 2,6 miljoen euro en zetten we in voor:

• het verhogen van het onderhoudsniveau openbare ruimte (775 duizend euro structureel)
• het opvangen van de taakstelling organisatie Stadsbeheer (600 duizend euro structureel)
• de bestrijding van invasieve exoten (350 duizend euro structureel)
• meerkosten van waterstofprojecten, dit betreft kosten die niet gedekt kunnen worden binnen de bestaande budgetten van Stadsbeheer (54 duizend euro structureel en 98 duizend euro incidenteel)
• de uitvoering van de ambities in de nota Dieren (158 duizend euro structureel)
• het versterken van de biodiversiteit (120 duizend euro structureel)
• het versterken van het ecologisch beheer (100 duizend euro structureel)
• het meerjarig vervangingsplan voorzieningen openbare ruimte, dit betreft de dekking van structurele kapitaallasten van de vervangingsinvesteringen (88 duizend euro structureel)
• de hogere kosten onderhoud openbare ruimte door de overgang naar een toelage onregelmatige dienst (TOD) (75 duizend euro structureel en 70 duizend euro incidenteel)
• de realisatie van een samenhangende objectenregistratie (74 duizend euro, in totaal 250 duizend euro incidenteel verdeeld over meerdere beleidsvelden)

Dekkingsbronnen

We houden de rioolheffing zoals wettelijk vastgelegd kostendekkend. Door een stelselwijziging leidt dit tot licht hogere tarieven en een kostendekkende opbrengstverhoging van 810 duizend euro in 2023 die daarna met 40 duizend euro per jaar afloopt.

In hoofdstuk 4. Financiële positie is een uitgebreide toelichting per intensivering en dekkingsbron opgenomen.

Toelichting op het verschil in de lasten en baten ten opzichte van de begroting 2022
Correctie BTW activering riolering, hogere lasten van 1,0 miljoen euro
In december 2021 is de raad per brief geïnformeerd over de uitkomsten van het onderzoek naar de waarderingsmethode voor riolering. Uit dit onderzoek is gebleken dat we de bijdrage vanuit de riolering aan de algemene middelen te hoog hebben geraamd. Dit resultaat is ontstaan omdat we vanaf 2008 – ten onrechte – de BTW op investeringen riolering als bezit hebben toegevoegd aan onze balans.
Deze herstelactie werkt ook door in het jaar 2023. We verwachten een totaal effect van ca. 1 miljoen euro nadelig. Dit bestaat enerzijds uit vrijval van kapitaallasten en anderzijds uit de te hoog geraamde bijdrage aan de algemene middelen.

Rioolheffing, hogere lasten van 1,0 miljoen euro
De lasten voor de riolering stijgen in totaal met ca. 1,2 miljoen euro waarvan 1 miljoen euro binnen dit beleidsveld wordt toegelicht. De resterende lastenstijging van ca. 0,2 miljoen euro doet zich voor binnen het beleidsveld 4.4.1 Overhead.
Dit belangrijkste oorzaken voor deze lastenstijging zijn:

• hogere kapitaallasten van 0,5 miljoen euro

In 2023 verwachten we hogere investeringen in verband met klimaatadaptatie, relinen, saneren en afkoppelen riolering.  Als gevolg van deze hogere investeringen, stijgen de kapitaallasten.

• hogere personeelslasten van 0,3 miljoen euro  

Door indexatie en uitbreiding met 1 FTE stijgen de personeelslasten.

• overige kleinere effecten, hogere lasten van 0,2 miljoen euro

Rioolheffing, hogere baten 1,2 miljoen euro
Daarnaast stijgen de baten met ca. 1,2 miljoen euro. De baten stijgen enerzijds doordat het tarief van de rioolheffing wordt verhoogd. Anderzijds neemt het aantal aansluitingen toe door een verwachte toename in het aantal op te leveren nieuwbouwwoningen.

BTW-compensatie rioolheffing, lagere lasten en baten van 1,8 miljoen euro
Ten opzichte van vorig jaar hebben we deze post begroot aan de lastenzijde i.p.v. aan de batenzijde. Dit leidt tot zowel lagere lasten als lagere baten van 1,8 miljoen euro. Per saldo een neutraal effect.

Groen- en speelvoorzieningen, hogere lasten van 2,2 miljoen euro
De lasten voor Groen- en speelvoorzieningen stijgen met ca. 2,2 miljoen euro. Hieronder worden de belangrijkste oorzaken toegelicht:

• Hogere personeelslasten, door een toename van het aantal FTE (18,5) en de reguliere loonstijging stijgen de lasten met ruim 1 miljoen euro. Dit is met name het gevolg van een toename in het aantal afspraakbanen. Voorheen werden deze werkzaamheden uitgevoerd door medewerkers van Iederz. Ook is de vergoeding voor deze afspraakbanen aanzienlijk hoger  Deze hogere personeelslasten worden deels opgevangen door vrijval van budgetten uit 2022 voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (0,3 miljoen euro). Per saldo leidt dit tot een stijging van de lasten van 0,7 miljoen euro
• Areaaluitbreiding, een uitbreiding van het areaal betekent een groter gebied waar onderhoud van groen en  speelvoorzieningen plaatsvindt en leidt tot hogere lasten (0,4 miljoen euro)
• Materieel, de effecten van een toename in werkzaamheden – onder andere door de areaaluitbreiding -  hebben als neveneffect dat er meer materieel wordt ingezet. Dit vertaalt zich enerzijds in hogere kapitaallasten door hogere investeringen in materieel, maar ook door meer onderhoudslasten, gebruik van brandstof, verzekeringslasten e.d. Dit leidt tot hogere lasten van in totaal 0,9 miljoen euro
• Overige kleinere effecten, per saldo hogere lasten van 0,2 miljoen euro

Toelichting op de lasten van 33,0 miljoen euro en baten van 39,0 miljoen euro  (bestaand beleid 2023)
Afvalstoffenheffing
Als gemeente hebben we een wettelijke taak om zorg te dragen voor een adequate inzameling en verwerking van het afval dat vrijkomt bij huishoudens. Binnen dit beleidsveld bedragen de hiervoor begrote lasten in totaal 34,3 miljoen euro, waarvan 1,3 miljoen euro perceptiekosten.
Tegenover deze lasten staan 38,3 miljoen euro opbrengsten uit opgelegde aanslagen afvalstoffenheffing. Het verschil tussen baten en lasten laat zich verklaren doordat de bijbehorende overheadkosten centraal binnen het beleidsveld 4.4.1 Overhead worden begroot. Doorberekening van deze overheadkosten resulteert in een 100 procent kostendekkendheid. Zie ook de paragraaf 8 Lokale heffingen.
Voor de afvalstoffenheffing bepalen we jaarlijks de BTW op basis van de geraamde uitvoeringskosten van de inzameling van het afval. In de begroting hebben we hiervoor ruim 2,4 miljoen euro compensabele BTW opgenomen.

Ondersteuning ARCG
Vanaf 1 januari 2022 wordt het restafval, GFT, bedrijfsafval en ongescheiden grof huishoudelijk afval niet meer in ARCG- verband verwerkt, een verbonden partij van de gemeente Groningen. De individuele ARCG-gemeenten zijn toegetreden tot de nieuwe afvalverwerker Omrin.
Een aantal activiteiten blijft wel onderdeel van het ARCG-domein, zoals het gebruik van het afvalbrengstation Woldjerspoor, de chemokar, KGA-depot en de olie, water en slib afscheider.
De hiermee verband houdende begrote personele lasten bedragen voor met name administratieve en ondersteunende werkzaamheden 0,8 miljoen euro. Doorberekening van deze lasten aan de ARCG leidt tot begrote baten van 0,8 miljoen euro.

Overige budgetten
Overige begrote budgetten bedragen (0,4 miljoen euro).

Toelichting op de intensiveringen en dekkingsbronnen jaarschijf 2023
De intensiveringen bedragen in totaal 1,458 miljoen euro. Hiervan zetten we incidenteel 800 duizend euro in voor het direct en volledig kwijtschelden van de afvalstoffenheffing aan ca. 6000 huishoudens die in 2023 hier recht op hebben. Ook zetten we middelen in voor projecten die de circulariteit  bevorderen (32 duizend euro structureel en 110 duizend euro incidenteel).
Daarnaast zetten we middelen in voor:

• de hogere kosten van het onderhoud openbare ruimte door de overgang naar een toelage onregelmatige dienst (TOD) (87 duizend euro structureel en 81 duizend euro incidenteel)
• de meerkosten van waterstofprojecten (66 duizend euro structureel en 207 duizend euro incidenteel)
• het verhogen van het onderhoudsniveau openbare ruimte (75 duizend euro structureel)

Deze kosten kunnen we dekken uit de tariefopbrengsten afvalstoffenheffing. In totaal betreft dit een bedrag van 516 duizend euro.

In hoofdstuk 4. Financiële positie is een uitgebreide toelichting per intensivering opgenomen.

Toelichting op het verschil in de lasten en baten ten opzichte van de begroting 2022
Afvalstoffenheffing, hogere lasten van 1,4 miljoen euro
De hogere lasten worden vooral verklaard door:

• de verwachte toename van het aantal kwijtscheldingen als gevolg van een versoepeling in de voorwaarden (0,35 miljoen euro)
• de bijstelling van het aantal verwachte kwijtscheldingen op basis van de ervaringscijfers over het jaar 2021 (0,35 miljoen euro)
• hogere kapitaallasten, met name door meer investeringen gerelateerd aan de afvalinzameling, onder andere investeringen in afvalcontainers en afvalinzamelvoertuigen (0,5 miljoen euro)
• stijging lasten materieel, onder meer energielasten, huur materieel en externe deskundigheid (0,5 miljoen euro)

Daarnaast dalen de vuilverwerkingskosten (incl. verbrandingsbelasting) per saldo met 0,1 miljoen euro. Enerzijds dalen deze lasten door een tariefsverlaging van vuilverwerker Omrin (0,5 miljoen euro). Anderzijds leidt de stijging van de tonnages tot een stijging van de vuilverwerkingskosten met 0,4 miljoen euro.
Tot slot leiden kleinere effecten tot lagere lasten van 0,2 miljoen euro.

Afvalstoffenheffing, hogere baten van 1,3 miljoen euro
De hogere baten worden vooral verklaard door de hogere opbrengsten uit de afvalstoffenheffing (1,3 miljoen euro). Deze hogere opbrengsten ontstaan door een toegepaste verhoging van de tarieven en de verwachte toename van het aantal aansluitingen.

Toelichting op de lasten van 4,1 miljoen euro (bestaand beleid 2023)
We hebben hier diverse SIF-middelen begroot zoals opgenomen in het meerjarenprogramma Leefkwaliteit. Het gaat hier onder meer om middelen voor:

• tijdelijke maatregelen om de overlast van het fietsparkeren terug te dringen (0,7 miljoen euro)
• het Groenplan Vitamine G (0,5 miljoen euro)
• compensatie groen en duurzaam Eelde (150 duizend euro)
• de uitvoering van de watervisie (0,2 miljoen euro)
• het programma Archeologie (100 duizend euro),
• het programma Monumenten (200 duizend euro)
• het Groninger Monumentenfonds (75 duizend euro).

Ook zijn binnen dit beleidsveld de personeelslasten begroot voor het beschermen, het in stand houden en het zorgvuldig beheren van het cultuurhistorisch erfgoed (0,7 miljoen euro).
Voor wettelijke taken bodembeheer hebben we 0,4 miljoen euro begroot. Met deze middelen saneren we o.m. spoedeisende locaties.
Voor ecologisch beheer van groen begroten we hier 0,6 miljoen euro. Het gaat hier onder andere om personele inzet bij het ecologisch beheer van groen, het monitoren van de ecologische kwaliteit in de gebieden van de gemeente Groningen, het beheer van de ganzenpopulatie en schapenbegrazing.
Tot slot bevatten de lasten de personele inzet voor overige taken in relatie tot het meerjarenprogramma Leefkwaliteit (0,5 miljoen euro).

Toelichting op de baten (bestaand beleid 2023)
Niet van toepassing

Toelichting op de intensiveringen en dekkingsbronnen jaarschijf 2023
De intensiveringen bedragen 1,1 miljoen euro en zetten we in voor:

• de handhaving van het fietsparkeren (400 duizend euro incidenteel)
• het herwinnen van groen/leidraad openbare ruimte (250 duizend euro structureel)
• groenparticipatie; ondersteuning van het groeiende aantal bewoners- en bedrijveninitiatieven (125 duizend euro incidenteel)
• landschap en ecologie; oplossen van knelpunten bij landschapsprojecten (100 duizend euro structureel)
• landschapsvisie; opstellen van een visie voor de Hunzezone (50 duizend euro incidenteel)
• het vervolg van de Erfgoednota (125 duizend euro structureel)
• de realisatie van een samenhangende objectenregistratie (12 duizend euro, in totaal 250 duizend euro incidenteel verdeeld over meerdere beleidsvelden)

In hoofdstuk 4. Financiële positie is een uitgebreide toelichting per intensivering opgenomen.

Toelichting op het verschil in de lasten ten opzichte van de begroting 2022
Niet van toepassing

Toelichting op het verschil in de baten ten opzichte van de begroting 2022
Niet van toepassing